وقفه تنفسی خواب (Sleep Apnea)

•  آیا بعد از یک خواب خوب شبانه، احساس خستگی می کنید؟
•  در طول روز به طور غیرعمدی، چرت می زنید؟
• آیا اطرافیان شما از صدای خروپف شما آزرده می شوند؟ یا شاهد توقف تنفس شما در خواب بوده اند؟

پاسخ شما به هریک از این موارد بالا مثبت باشد به این معنی است که احتمالا شما وقفه تنفسی خواب دارید.

وقفه تنفسی خواب چیست؟

وقفه تنفسی خواب یا آپنه انسدادی خواب (OSA) یک اختلال شایع خواب است. اگر شما آپنه انسدادی خواب داشته باشید به این معنی است که تمام یا قسمتی از راه هوایی شما در حین خواب دچار انسداد می گردد. وقتی شما به خواب می روید عضلات راه هوایی فوقانی ریلکس می شوند و اگر به پشت بخوابید جاذبه باعث افتادن زبان شما به سمت عقب می گردد، اینها باعث تنگ شدن راه هوایی و درنتیجه کاهش میزان هوای وارد شده به ریه ها می گردند. تنگ شدن راه هوایی با ارتعاش بافت خلفی حلق باعث ایجاد خروپف می شود. وقفه تنفسی زمانی است که راه هوایی بطور کامل بسته شود و درنتیجه تنفس بصورت موقت متوقف می گردد. در مورد جراحی خواب بیشتر بدانید.

راه هوایی در طول شب می تواند بصورت متناوب دچار انسداد شود درنتیجه هوا به ریه ها نمی رسد و اکسیژن خون کاهش پیدا می کند. انسداد راه هوایی و وقفه تنفسی با بیدارشدن برطرف شده و شما مجددا تنفس می کنید. بیدارشدن های متناوب در طول شب باعث بهم ریختن چرخه خواب و در نتیجه خواب آلودگی در طول روز می گردد. کاهش اکسیژن خون و بیدارشدن های متناوب در طول شب اثرات منفی زیادی بر سلامت شما دارند. در مورد خرخر خواب در کودکان بیشتر بدانید.

خطرات وقفه تنفسی خواب

• فشار خون بالا
• حمله قلبی
• سکته مغزی
• دیابت و بیماری های متابولیک
• تصادفات رانندگی
• افسردگی
• اختلال حافظه و تمرکز
• بیش فعالی و سندرم ADHD در اطفال

علایم وقفه تنفسی خواب

• خروپف بلند و متناوب
• خفگی و نفس نفس زدن در زمان خواب
• سردرد صبحگاهی
• خواب آلودگی و خستگی در طول روز
• اختلال تمرکز

اگر شما هر کدام از علایم بالا را دارید ممکن است وقفه تنفسی خواب داشته باشید.

چه کسی در خطر ابتلا به آپنه انسدادی خواب می باشد؟

• افراد چاق
• افراد با فشارخون بالا
• مردان با سایز گردن ۴۳ سانتیمتر و بیشتر
• زنان با سایز گردن ۴۰ سانتیمتر و بیشتر
• مردان با سن بیشتر از ۴۰ سال
• زنان با سن بیشتر از ۵۰ سال

تمام بیمارانی که وقفه تنفسی خواب دارند این عوامل خطر را ندارند. کودکان ممکن است بعلت بزرگی لوزه ها یا تنگی راه هوایی ، مبتلا به آپنه خواب باشند. افراد جوان که حتی ظاهری لاغر دارند ممکن است به این بیماری مبتلا باشند. اینکه شما از ظاهر افراد تشخیص آپنه خواب دهید تقریبا غیرممکن است. در مورد جراحی توده های گردنی بیشتر بدانید.

تشخیص آپنه خواب

شما باید شکایت و علایم خود را با پزشک خود مطرح کنید، در صورت شک به اختلال خواب شما به یک متخصص خواب ارجاع خواهید شد. اولین قدم در ارزیابی وضعیت خواب شما انجام تست خواب است. تست خواب که پلی سومنوگرافی نامیده می شود مراحل خواب شما در یک شب تا صبح را ضبط می کند. با اتصال الکترودها و وسایل تشخیصی به شما، در طول شب فعالیتهای مغزی، ریتم قلبی، حرکات تنفسی، میزان اکسیژن خون و … سنجیده می شود. متخصص خواب با تفسیر نتایج بدست آمده و مرحله بندی خواب می تواند در مورد مشکلات خواب شما اظهارنظر کند. تست خواب غیر از بیمارستان و کلینیک در منزل نیز قابل انجام است ولی انجام آن بعلت ناقص بودن اطلاعات دریافتی، توصیه نمی گردد.

عوارض وقفه تنفسی خواب می تواند بخوبی کنترل شود اگر آپنه خواب به درستی تشخیص داده شده و درمان گردد.

درمان وقفه تنفسی خواب

درمان با فشار مثبت راه هوایی (PAP تراپی)، درمان انتخابی برای وقفه تنفسی خواب می باشد. دستگاه PAP تراپی، جریانی از هوا را از طریق ماسک برای راه هوایی شما ایجاد می کند که باعث بازماندن راه هوایی می گردد در نتیجه به راحتی در خواب نفس می کشید. ماسک باید بطورکامل به صورت شما متصل شود. بستن مناسب ماسک از نشت هوا جلوگیری می کند و باعث تامین مقدار فشار هوای مناسب برای بازماندن راه هوایی می شود. مقدار فشار هوای موردنیاز در افراد مختلف متفاوت است و با انجام تست خواب مشخص می گردد.

درمان PAP تراپی یک درمان غیرتهاجمی است و اگر درست استفاده شود می تواند علایم آپنه خواب را از بین ببرد.

درمان های دیگری نیز برای وقفه تنفسی خواب وجود دارد. کاهش وزن و اصلاح سبک زندگی، جراحی، استفاده از پروتز های دهانی و … از جمله این درمانها هستند.

آندوسکوپی خواب القایی (DISE)

در اولین قدم جراح خواب ممکن است برای شما آندوسکوپی با خواب القایی (DISE) را پیشنهاد دهد. در عمل DISE بیمار در اتاق عمل با تزریق داروهای بیهوشی به خواب می رود ولی میزان داروها به حدی است که بیمار بیهوش نمی شود بلکه خواب القایی را تجربه می کند، سپس جراح خواب با کمک آندوسکوپ مخصوص، راه هوایی را در حین خواب بررسی می کند. تعیین نوع، شدت و محل انسداد راه هوایی هدف انجام DISE است.

نقش جراحی در درمان وقفه تنفسی خواب چیست؟

بر اساس شرح حال و معاینه فیزیکی و سپس انجام DISE، جراحی های مختلفی توسط جراح گوش، حلق و بینی ممکن است به شما پیشنهاد گردد. جراحی بینی، کام، حلق، زبان و حتی جراحی فک می تواند باعث بازشدن راه هوایی گردد. ممکن است اعمال جراحی در یک یا چند مرحله انجام شود که توسط جراح خواب به شما توضیح داده خواهد شد.

در مواردی که انسداد در تمام مسیر راه هوایی است یا مکانیسم های دیگری در ایجاد انسداد نقش دارند، ممکن است جراحی موفقیت آمیز نباشد. البته با تحقیقات و تکنولوژی فعلی امید است برای برطرف شدن کامل آپنه خواب، درمانهای نوین جراحی پدید آیند. بهترین جراح بینی در تهران کیست؟

آیا آپنه خواب می تواند خطرناک باشد؟

از هر پنج آمریکایی، یک نفر از آپنه خواب انسدادی (OSA) رنج می برد.این عارضه هم مردان و هم زنان را مبتلا می کند و در همه گروه های سنی رخ می دهد. بیماران مبتلا به آپنه خواب  به ندرت خواب خوب شبانه دارند. فروپاشی مجاری تنفسی و آپنه آنها معمولاً منجر به خروپف شدید، نفس نفس زدن، اختلال در خواب و به طور کلی افزایش خستگی در طول روز می شود. متأسفانه، این عارضه اغلب به این معنی است که عزیزان آنها در کنار آنها رنج می برند. خطرات آپنه خواب بسیار فراتر از کیفیت پایین خواب و خستگی مزمن است. بدون درمان مناسب، آپنه انسدادی می تواند اثرات نامطلوب جدی بر مغز، قلب و ریه های شما داشته باشد. اگر آپنه خواب درمان نشده دارید، در معرض خطر افزایش فشار خون، بیماری قلبی، حمله قلبی و سکته هستید.

کاندیدای مناسب جراحی آپنه انسدادی

از آنجایی که آپنه خواب زمانی رخ می دهد که شما بیهوش هستید، میلیون ها نفر که به آن مبتلا هستند حتی از آن آگاه نیستند. پس چگونه می دانید که یکی از آنها هستید؟ انجمن آپنه خواب آمریکا یک آزمون کوتاه ارائه کرده است که می تواند بینش کمی به شما بدهد. اگر پاسخ شما به هر یک از این سوالات مثبت است، ممکن است دچار آپنه خواب باشید.

• آیا شما در خواب خروپف با صدای بلند یا معمولی دارید؟
• آیا تا به حال مشاهده شده اید که هنگام خواب نفس نفس بزنید یا نفس خود را متوقف کنید؟
• آیا وقتی از خواب بیدار می شوید احساس خستگی یا گیجی می کنید؟ آیا با سردرد از خواب بیدار می شوید؟
• آیا اغلب در طول روز خسته هستید؟
• آیا هنگام نشستن، مطالعه، تماشای تلویزیون یا رانندگی به خواب می روید؟
• آیا اغلب در تمرکز یا به خاطر سپردن چیزها مشکل دارید؟

علائم دیگری که نشان می دهد شما ممکن است آپنه خواب داشته باشید:

• بی خوابی یا بیداری های مکرر دارید
• بیدار شدن با گلو درد
• سردردهای مکرر در صبح

گیجی در طول روز. مشکل در تمرکز و فراموشی.در این صورت ممکن است که به آپنه انسدادی دچار باشید لذا ضروری است که به متخصص گوش، حلق و بینی مراجعه نمایید.

عوارض آپنه خواب

آپنه انسدادی خواب خطر ابتلا به بیماری های متابولیک را افزایش می دهد، از جمله موارد زیر:

فشار خون بالا: هنگامی که سطح اکسیژن کاهش می یابد، بدن شما با افزایش فشار خون پاسخ می دهد تا جریان خون اکسیژن دار به اندام های شما را افزایش دهد. به همین دلیل است که فشار خون بالا و آپنه انسدادی خواب دست به دست هم می دهند. تحقیقات نشان می دهد که تا ۵۰ درصد از افراد مبتلا به فشار خون بالا به آپنه خواب نیز مبتلا هستند. اگرچه شواهد متفاوت است، بسیاری از مطالعات نشان داده اند که درمان استاندارد آپنه خواب، که به عنوان فشار مثبت مداوم راه هوایی شناخته می شود، فشار خون را کاهش می دهد. برخی از آزمایش‌های بالینی نشان می‌دهند که آپنه خواب می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر بیماران آپنه خواب با فشار خون بالا مزمن، معروف به فشار خون، داشته باشد.

بیماری قلبی عروقی: ارتباط چشمگیری بین آپنه خواب و بیماری قلبی وجود دارد. آپنه انسدادی خواب خطر بیماری قلبی را تا ۳۰ درصد افزایش می دهد و خطر سکته مغزی را تا ۶۰ درصد افزایش می دهد. طبق گزارش کمیسیون ملی تحقیقات اختلالات خواب، آپنه خواب سالانه منجر به تعداد زیادی مرگ ناشی از بیماری های قلبی عروقی می شود.

دیابت نوع ۲: تعداد فزاینده ای از شواهد نشان می دهد که افراد مبتلا به آپنه انسدادی خواب بیشتر در معرض ابتلا به دیابت هستند، به ویژه آنهایی که اضافه وزن دارند. یک توضیح برای این موضوع این است که فعال شدن مزمن سیستم عصبی سمپاتیک کنترل قند خون را مختل می کند. مطالعات نشان داده اند که حتی پس از کنترل سایر عوامل خطر، آپنه خواب “به طور مستقل با عدم تحمل گلوکز و مقاومت به انسولین مرتبط است و ممکن است منجر به دیابت نوع ۲ شود. مطالعات نشان داده اند که درمان آپنه خواب باعث کاهش مقاومت به انسولین و بهبود کنترل قند خون در افراد مبتلا به دیابت می شود.

افزایش وزن: در حالی که همه افرادی که آپنه خواب دارند چاق نیستند، یک ارتباط قوی بین این دو وجود دارد: حدود نیمی از افراد چاق از آپنه خواب رنج می برند. یکی از دلایل این است که چاقی باعث رشد بافت نرم در دهان و گلو می شود که منجر به باریک شدن راه هوایی می شود. اما خود آپنه خواب ممکن است باعث افزایش وزن شما شود زیرا خواب شما را مختل می کند و شما را خسته می کند. بنابراین داشتن آپنه خواب می تواند احتمال چاق شدن شما را تشدید کند.

کلام آخر

آپنه انسدادی یکی از بیماری هایی است که به دلیل بسته شدن راه تنفس فرد اتفاق می افتد. این بیماری در صورت عدم درمان به موقع می تواند عوارضی را در پی داشته باشد. لذا در صورت وجود علائم آپنه خواب ضروری است که هر چه سریعتر به متخصص گوش، حلق و بینی مراجعه کنید.