شکستگی بینی یکی از رایج‌ترین آسیب‌های وارد شده در ناحیه صورت است و می‌تواند تحت تاثیر عوامل و موقعیت‌های مختلف و با وارد شدن ضربه به بینی رخ دهد. انواع شکستگی بینی با علائم و نشانه‌های مختلف شناسایی می‌گردد. درد، تورم و خونریزی از علائم رایج این عارضه است. اقدام به موقع برای تشخیص و درمان نقش بسیار مهمی در روند بهبودی خواهد داشت. پزشک شما قادر است بسته به نوع و شدت آسیب وارد شده به بینی، بهترین روش تشخیصی را انتخاب و مناسب‌ترین برنامه درمانی را به شما ارائه دهد. در ادامه این مقاله به بررسی نکات مهم و کلی در رابطه با شکستگی بینی خواهیم پرداخت. تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
شکستگی بینی
شکستگی بینی شامل شکستگی یا ایجاد ترک در استخوان و غضروف بینی است که در بیشتر مواقع استخوان روی پل بینی دچار آسیب می‌شود. این نوع آسیب از شایع‌ترین صدمات وارده به صورت است و حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد از شکستگی‌های ناحیه صورت را شامل می‌شود. آسیب وارد شده بینی ممکن است سپتوم بینی را نیز تحت تاثیر قرار دهد. جهت ضربه وارد شده به بینی و شدت آن سبب بروز انواع مختلفی از صدمات در بینی می‌گردد.
انواع شکستگی بینی
انواع شکستگی بینی بر اساس فاکتورهای مختلف قابل تقسیم بندی است؛ برای مثال بر اساس نوع شکستگی دو دسته کلی وجود دارد که شامل شکستگی همراه با جابجایی و شکستگی بدون جابجایی می‌شود. در شکستگی‌های جابجا شده بینی، تراز استخوان‌ها از بین رفته و از جای اصلی خود جابجا می‌شوند. در نوع دوم شکستگی استخوان بینی ترک می‌خورد ولی جابجا نمی‌شود.
در دسته‌بندی دیگر تقسیم بندی شکستگی و آسیب بینی می‌توان آن را بر اساس ناحیه مورد آسیب به سه گروه تقسیم نمود:
۱. شکستگی استخوان بینی: شکستگی استخوان بینی ممکن است به شکل یک طرفه یا دو طرفه باشد. در برخی شرایط ممکن است جابجایی استخوان بینی نیز مشاهده شود.
۲. شکستگی غضروف بینی: در این حالت صدمات وارد شده به غضروف بینی نیز آسیب وارد می‌کند.
۳. شکستگی سپتوم بینی: در این مورد شکستگی در ناحیه تیغه میانی بینی رخ می‌دهد.
علائم شکستگی بینی
آگاهی از علائم این عارضه در شناخت و اقدام به موقع برای درمان نقش کلیدی دارد. بسته به شدت و نوع آسیب ممکن علائم متفاوتی نیز بروز کند. از علائم رایج شکستگی و آسیب بینی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- احساس درد و حساس شدن ناحیه مورد آسیب به خصوص در هنگام لمس کردن آن
- خونریزی از بینی
- ایجاد تورم در اطراف بینی
- کبودی بینی و اطراف چشم
- هنگام لمس بینی صدا می‌دهد
- تغییر شکل و ظاهر بینی به صورت بینی متورم یا کج
- خارج شدن مخاط از بینی
- انسداد بینی
- بروز اختلال در عملکرد بینی و مشکل در تنفس
علل شکستگی بینی
شکستگی بینی ممکن است تحت شرایط و علل مختلف رخ دهد. علل شایع این نوع آسیب بینی عبارتند از:
- ضربه وارد شده حین ورزش به صورت به ویژه در ورزش‌های تماسی مانند هاکی یا فوتبال که احتمال صدمات بیشتر است.
- صدمات وارد شده به بینی در حین دعواها و درگیری‌های فیزیکی
- ضربه و آسیب به صورت حین تصادف وسایل نقلیه
- سقوط کردن و افتادن از دیگر دلایل بروز این عارضه است
عوارض شکستگی بینی
شکستگی بینی می‌تواند عوارض مختلفی را در پی داشته باشد، شامل:
انحراف سپتوم: انحراف سپتوم بینی که همان تیغه میانی بینی است در اثر فشار و ضربه وارده شده به بینی ممکن است رخ دهد. در این حالت تیغه بینی جابجا شده و مجرای بینی را تنگ می‌کند. برای مدیریت این شرایط می‌توان از داروهای ضد احتقان و آنتی هیستامین کمک گرفت. در صورت آسیب جدی ممکن است نیاز به انجام جراحی و اصلاح سپتوم باشد.
تجمع خون در بینی یا هماتوم سپتوم: خونریزی و تجمع لخته خون در سپتوم تحت عنوان هماتوم سپتوم بینی شناخته می‌شود و می‌تواند به غضروف آسیب وارد کند، به همین دلیل باید تخلیه و درمان گردد.
تنگی نفس: انسداد مجرای بینی می‌تواند سبب بروز مشکل در تنفس و ایجاد تنگی نفس گردد. تغییر در حس بویایی نیز ممکن در برخی از افراد مشاهده شود.
شکستگی غضروف: ممکن است شدت شکستگی بینی به اندازه‌ای باشد که به غضروف نیز آسیب زده و باعث شکستگی آن گردد.
مشکلات زیبایی: کج شدن بینی و مشکلات زیبایی دراز مدت از دیگر عوارض صدمات وارده به بینی است.
کمک‌های اولیه در منزل
گاهی آسیب‌های وارد شده به بینی خفیف است و با استفاده از کمک‌های اولیه و در منزل می‌توان آن را درمان کرد. در این شرایط لازم است آرامش خود را حفظ کرده و به مدیریت شرایط بپردازید.
توقف خونریزی: برای توقف خونریزی وضعیتی قرار بگیرید که بینی بالاتر از قلب باشد، بهتر است در حالت نشسته کمی به جلو خم شوید تا خون به پشت گلو نریزد. قسمت نرم بینی را با انگشت فشار دهید و برای چند دقیقه نگه دارید تا خونریزی متوقف گردد.
تسکین درد: برای تسکین درد در شکستگی بینی می‌توانید از مسکن‌های بدون نسخه مانند استامینوفن و ایبوپروفن استفاده کنید.
بهبود تورم: برای کاهش تورم و تسکین درد می‌توانید از کمپرس یخ یا سرد استفاده کنید. یک کیسه یخ را در یک حوله قرار داده و برای چند دقیقه روی بینی نگه دهید. دقت کنید فشار زیادی به بینی وارد نشود.
در مواردی که شکستگی بینی شدید است و با درمان‌های اولیه بهبود نمی‌یابد حتما به پزشک مراجعه کنید. در صورت عدم قطع خونریزی، خروج مایع شفاف از بینی، بینی تغییر شکل یافته، ایجاد مشکل در تنفس و یا مشکوک بودن به وجود لخته در سپتوم و صدمات سر و گردن لازم است هر چه سریعتر برای تشخیص و درمان اقدام نمایید.
تشخیص شکستگی بینی
بررسی شرح حال بیمار و نوع آسیب وارد شده به صورت گام اول تشخیص است. پزشک با معاینه فیزیکی و فشار ملایم به اطراف بینی می‌تواند تشخیص دهد که آیا بینی شما شکسته است یا نه. علاوه بر این بهترین متخصص گوش و حلق و بینی داخل بینی را نیز بررسی خواهد کرد. در مواردی که شکستگی بینی شدید است، سایر روش‌های تشخیصی مانند اشعه ایکس و سی تی اسکن می‌تواند اطلاعات دقیق‌تری در اختیار پزشک قرار دهد.
درمان شکستگی بینی
بسته به نوع شکستگی بینی از روش‌های درمانی مختلف استفاده خواهد شد. تنظیم مجدد دستی و روش‌های جراحی برای درمان این عارضه کاربرد دارند.
درمان شکستگی بینی بدون جراحی
شکستگی بینی، اگرچه ممکن است نیازمند مداخله جراحی باشد، اما در بسیاری از موارد، به ویژه در شکستگی‌های خفیف، با روش‌های غیر جراحی قابل درمان است. درمان به موقع و مناسب در این روش بسیار حائز اهمیت بوده و شانس بهبودی بدون عارضه را افزایش می‌دهد.
در مواردی که جابجایی استخوان‌های بینی اندک باشد، پزشک می‌تواند با استفاده از تکنیک‌های دستی، استخوان‌ها را به محل اولیه خود بازگرداند. این روش معمولاً تحت بی‌حسی موضعی انجام می‌شود و پس از آن، از قالب‌های مخصوص برای ثابت نگه داشتن استخوان‌ها استفاده می‌شود. این قالب‌ها معمولاً به مدت یک هفته روی بینی باقی می‌مانند.
در شکستگی‌های بسیار خفیف، ممکن است تنها استراحت، کمپرس سرد و مصرف مسکن کافی باشد. پزشک، با توجه به شدت آسیب، بهترین روش درمانی را برای بیمار انتخاب خواهد کرد.
درمان شکستگی بینی با روش‌های جراحی
در صورت شدت صدمات وارده ممکن است روش‌های جراحی ضروت پیدا کند. سپتوپلاستی جهت اصلاح تیغه میانی و رینوپلاستی برای اصلاح استخوان و غضروف بینی از روش‌های جراحی بینی هستند.
نتیجه‌گیری شکستگی بینی
شکستگی بینی با صدماتی که به استخوان و غضروف بینی وارد می‌کند می‌تواند عوارض مختلفی را در پی داشته باشد. از این رو نیازمند پیگیری و درمان است. در موارد خفیف ممکن است مراقبت‌های اولیه در منزل سبب بهبودی گردد ولی در صدمات شدید نیازمند پیگیری پزشکی است.
دکتر غلامرضا بیاضیان، با سال‌ها تجربه در زمینه گوش، حلق و بینی، یکی از متخصصین برجسته در تشخیص و درمان انواع بیماری‌ها و اختلالات این حوزه هستند. ایشان با بهره‌گیری از دانش و مهارت خود، قادر به ارائه بهترین روش‌های درمانی برای شکستگی بینی و سایر مشکلات مرتبط با این عضو حساس هستند.
