تیروئید غده ای پروانه ای شکل است که در پایین گردن قرار گرفته است و دارای دو لوب هست که در دو سمت نای قرار میگیرند.تیروئید دقیقا زیر حنجره قرار گرفته است و دو لوب آن توسط نوار نازکی به نام ایستموس به یکدیگر متصل شده اند.غده ی تیروئید یک غده ی درون ریز می باشد که وظیفه ی ترشح هومون هایی مانند تیروکسین و تری یودوتیرونین را برعهده دارد.
برای ترشح این هورمون ها غده ی تیروئید نیازمند ید است و در صورت کمبود ید بدن به بیماری گواتر مبتلا می شود.گاهی لازم می شود تا این غده مورد جراحی قرار بگیرد.در این مقاله همه چیز درباره ی جراحی تیروئید را بررسی میکنیم تا اطلاعات دقیقی درمورد جراحی این غده ی مهم در بدن بدست بیاوریم.
اختلالات غده ی تیروئید
تیروئید مانند هر عضو دیگری در بدن میتواند دچار اختلال و یا مشکلات بخصوص خود شود که در ادامه به آن ها میپردازیم.این اختلالات میتواند به جراحی منجر شود که به طور مفصل درباره ی آن بحث خواهیم کرد.اختلالات غده ی تیروئید شامل ندول تیروئید و سرطان تیروئید می باشد.
ندول تیروئید
ندول تیروئید یا گره تیروئید، توده ای غیرطبیعی از سلول های تیروئید است که به شکل جامد یا کیسه های حاوی مایع یا ترکیبی از دیده شده اند.در اکثر مواقع ندول تیروئید ضرری برای بدن ندارند و علائمی ایجاد نمیکنند. طبیعتا در این صورت ندول های تیروئید نیازی به درمان هم ندارند اما درصدی از ندول های تیروئید سرطانی هستند. هنگامی که گره ها بزرگ شوند یا به حالت سرطانی در بیایند گزینه های مختلف درمانی شامل دارو یا جراحی برای درمان بررسی خواهد شد.علت ایجاد ندول های تیروئید رشد بیش از حد بافت طبیعی تیروئید، کیست تیروئید، التهاب مزمن تیروئید، گواتر، کمبود ید و… می باشد.
سرطان تیروئید
سرطان تیروئید شامل چندین نوع می باشد که شایع ترین آن ها سرطان پاپیلاری تیروئید است. همچنین نوع بدخیم ندول تیروئید میتواند منجر به سرطان تیروئید شود.امروزه به دلایل مختلف این نوع سرطان در حال افزایش است و عموما در افراد بالای ۴۵ سال دیده میشود.بیشتر افراد مبتلا به سرطان تیروئید ناچار به جراحی آن میشوند.در ادامه همه چیز درباره ی جراحی تیروئید را مطرح خواهیم کرد.
انواع جراحی تیروئید
اگر سرطان به طور قطع تشخیص داده شود بیمار باید برای جراحی تیروئید اقدام نماید. چندین روش برای جراحی تیروئید وجود دارد که با توجه به بیماری و ترجیح جراح و نظر بیمار انتخاب می شود.انواع این جراحی شامل موارد زیر است:
روش لوبکتومی: برداشتن یکی از لوب ها به دلیل آن که درگیری بسیار کم است و با برداشتن یک لوب حل خواهد شد این مدل از جراحی ممکن است در اثر بزرگ شدن غده ی تیروئید ناشی از گواتر و یا بزرگ شدن ندول های تیروئید اتفاق بی افتد.
روش ساب توتال تیروئیدکتومی: برداشتن یک لوب از غده ی تیروئید به طور کامل و برداشتن قسمتی از لوب دیگرتا بیماری پیش روی نکند برای مثال در افرادی که دارای بیماری خود ایمنی گریوز(خود ایمنی تاثیر گذار بر تیروئید) هستند این مدل از جراحی اجرا می شود.
روش توتال تیروئیدکتومی: برداشتن هردو لوب تیروئید و غدد لنفی اطراف آن به دلیل آن که بیمار سرطان تیروئید، گواتر و یا پر کاری تیروئید دارد.
عوارض ناشی از برداشتن غده ی تیروئید
به طور کلی اگر عمل تیروئید در شرایط کاملا استریل و تحت نظارت پزشکی حاذق انجام شود عملی موفقیت آمیز خواهد بود. البته باید توجه داشتدر میان بیماران موارد زیادی در اثر خونریزی پس از عمل و عفونت جان خود را از دست می دهند. بنابراین انتخاب درست پزشک جراح یکی از گام های مهم در جراحی تیروئید می باشد.این جراحی مانند جراحی های دیگر با عوارضی همراه خواهد بود که در ادامه به آن ها شاره می کنیم. برای اطلاعات بیشتر درباره جراحی لوزه بخوانید.
تهوع و استفراغ: بعد از برداشتن تیروئید یکبار استفراغ امر طبیعی تلقی میشود و تزریق داروهایی مثل دگزامتازون میتواند میزان بروز این اتفاق را کاهش دهد.
احساس سفتی و درد در ناحیه ی گردن: در تمام مراحل عمل گردن بیمار به حالت ثابت و منبسط قرار میگیرد که خود میتواند باعث خشکی در گردن شود. به علاوه اکثر بیماران بعد از عمل گردن خود را تکان نمیدهند که خود باعث گرفتگی بیشتر می شود.استفاده از کمپرسور آب گرم می تواند میزان این ناراحتی را تا حد قابل توجهی کاهش دهد.
گلودرد: استفاده از لوله ی تنفسی حین عمل منجبر به گلودرد و احساس توده در گلو می شود.
مشکل در بلعیدن: این مشکل که به دیسفاژی شناخته میشود یکی از عارضه های رایج بعد از عمل است.برای رفع آن غذاهای نرم در طول روزهای اول توصیه می شود.
اختلال در صدا: در برخی بیماران تن صدا خشن و زمزمه مانند می شود که بعد از یک الی دو هفته بهبود می یابد.
کم کاری تیروئید: افرادی که تیروئیدکتومی انجام میدهند نیاز به هورمون مصنوعی تیروئید و درمان مادام العمر خواهند داشت.
خونریزی یا هماتوم: خونریزی بافت های اطراف گردن بعد از برداشتن غده ی تیروئید اتفاق بسیار شایعی است که در صورت عدم درمان به موقع می تواند خطرناک باشد. بیشتر این خونریزی ها در ۲۴ ساعت اول جراحی اتفاق می افتند.
آبسه: آبسه میتواند بعد از هر جراحی ای اتفاق بی افتد و مجموعه ای مایعات می باشد در بیشتر مواقع این مایعات توسط بدن جذب و حل شده اما در مواقعی نیاز به تخلیه ی آبسه است.درباره جراحی ترمیم گوش بخوانید.
آیا بدون غده ی تیروئید می توان زندگی کرد؟
در درجه ی اول باید بدانیم که وجود حتی قسمت کوچکی از غده ی تیروئید در بدن میتوان کارکل این غده را انجام دهد بنابراین اگر بیماری جراجی تیروئیدکتومی نداشت نیازی نیست که بعد از عمل داروی خاصی مصرف کند. اما در صورتی که به طور کامل غده ی تیروئید بیمار برداشته شود تولید هورمون تیروکسین در بدن متوقف شده و به جای آن باید قرصی توسط پزشک تجویز شود که این هورمون را به صورت مصنوعی برای بدن فراهم کند.
دوران نقاهت بعد از جراحی
دوره ی نقاهت برای افراد بین دو هفته تا یک ماه بوده و توصیه میشود که تا دو هفته ی اول رانندگی نکنید.پس از اتمام دوره ی نقاهت هیچ محدودیتی برای بیمار وجود نداشته و با توجه به میزان تیروئید برداشته شده بیمار تحت هورمون تراپی قرار خواهد گرفت.
در انتها می توانید سوالات خود را درباره جراحی های غده تیروئید و بیمار های مرتبط از دکتر غلامرضا بیاضیان جراح و متخصص گوش و حلق و بینی در بخش نظرات سایت بپرسید.
