گفتار درمانگر با تمرینات مستمر باعث تقویت حوزه گفتاری کودک می‌شود.
انسان برای صحبت کردن اصوات را به اشکال مختلف تولید می‌کند. زمانی که در این روند اختلالی پیش آید که منجر به نافهم شدن اصوات شود تبدیل به اختلالات گفتاری می‌شود. در چنین شرایطی اصواتی نامفهوم شنیده می‌شود که هیچ معنایی ندارد. معمولا اختلالات در زمان کودکی رخ می‌دهد و بر اساس اینکه در کدام مرحله از تولید گفتار، رخ می‌دهد انواع مختلفی دارد. هر کدام از این اختلالات روش درمانی خاص خود را دارد. در صورت عدم درمان به موقع این اختلالات کودک را در آینده دچار مشکلات متعددی می‌کند و تاثیر مستقیم بر اعتماد به نفس آنها دارد. برای درمان آن داشتن صبر و پشتکار در انجام تمرینات عوامل مهمی است که باید در نظر گرفته شود. عوامل متعددی در بروز این اختلالات دخیل هستند که در این مقاله قصد داریم بیشتر به آنها بپردازیم.
انواع اختلالات گفتاری
در اختلالات گفتاری، فرد در تولید اصوات دچار مشکل شده و به خوبی قادر به انجام این کار نیست. با اینکه این اختلال در هر سنی رخ می‌دهد ولی اغلب در کودکان مشاهده می‌شود. اختلال گفتاری با اختلال زبان دو چیز کاملا متفاوت است. زمانی فرد قادر به یادگیری کلمات نباشد و یا اینکه درکی از حرف‌هایی که می‌شنوند نداشته باشند اختلال زبان روی داده است. اما اختلال گفتاری فرد در روند تولید اصوات و تبدیل آن به کلمات دچار مشکل است. انواع مختلفی از این اختلال وجود دارد که در ادامه به آنها می‌پردازیم.
لکنت زبان
یکی از شایع‌ترین اختلالات گفتاری محسوب می‌شود که در اثر عوامل مختلفی به وجود می‌آید. در این شرایط فرد در تلفظ اصوات تعلل کرده و با تکرار بیان می‌کند.
آپراکسی
آپراکسی در اثر صدمه به قسمت‌هایی از مغز که فرمان‌های گفتاری را صادر می‌کند بروز پیدا می‌کند و نوعی اختلال گفتاری – حرکتی است.
اختلالات گفتاری انواع مختلفی دارد که هر کدام روش درمانی خاص خود را دارد.
دیس آرتریا
نوع دیگری از اختلالات گفتاری– حرکتی دیس آرتریا نام دارد. علت به وجود آمدن این عارضه پیدایش اختلال در دستگاه تنفسی و یا عدم تحرک کافی ماهیچه‌های صورت و دهان است بنابراین گفتار به خوبی انجام نمی‌شود.
بدیهی است هر چه زودتر برای درمان اقدام شود و ممارست کافی در انجام تمارین داشته باشد، به سرعت اصلاح می‌شود. جراحی اتوپلاستی برای برطرف کردن ایراد لاله گوش … در ای مقاله درباره اتوپلاستی بخوانید.
علائم اختلالات گفتاری در کودکان
هر کدام از اختلالات گفتاری ممکن است علائمی را به همراه داشته باشد اما عمده‌ترین علائمی که در اکثر افراد مشاهده می‌شود به شرح زیر است:
- زیاد چشمک زدن هنگام حرف زدن.
- تکرار زیاد اصوات که اغلب در افرادی که لکنت زبان دارند دیده می‌شود.
- تحریف اصوات در هنگام حرف زدن.
- مکث کردن در حین حرف زدن.
- اضافه کردن صدا یا کلمات اضافی.
- صدا خشن، یا گرفته است.
- عدم اعتماد به نفس در هنگام حرف زدن.
- کشیدن کلمات.
اختلالات گفتاری در چه مواردی بروز می‌کند؟
اختلالات گفتاری به دلیل تاثیرات نامطلوب بر روی تارهای صوتی، ماهیچه‌ها، عصب‌ها و سایر ساختار گلو به وجود می‌آید. مهمترین دلایل بروز آن شامل موارد زیر است.
- سکته مغزی
- صدمات مغزی
- عارضه در دستگاه تنفسی
- ایجاد گره روی تارهای صوتی.
- ضعف در حرکت ماهیچه‌ها
- اختلال در تار صوتی
- صدمه به تارهای صوتی
عوامل بروز اختلالات گفتاری فقط موارد بالا نیست. برخی افراد با داشتن شرایط خاصی ممکن است با این اختلال روبرو شوند. از جمله:
- ابتلا به اوتیسم
- سرطان دهان
- سرطان حنجره
- زوال عقل
- ابتلا به بیماری هانتینگتون
- بیماری لوگریک ( اسکلروز جانبی آمیوتروفیک ALS ).
عوارض
در صورتی که این اختلالات نادیده گرفته شود موجب افزایش اضطراب در فرد شده و با گذشت زمان و انباشته شدن آن شکل بیمارگونه اختلال اضطرابی به خود می‌گیرد. فرد، ترس از صحبت در جمع پیدا کرده و در نهایت موجب عدم اعتماد به نفس و افسردگی می‌شود. در مقاله ای دیگر درباره جراحی لوزه بیشتر بخوانید.
تشخیص درست نوع اختلال برای شروع درمان الزامی است.
نحوه تشخیص اختلال گفتاری
همیشه دیر زبان باز کردن بچه‌ها دلیل بر وجود اختلال نیست گاهی برخی اختلالات به راحتی و بدون نیاز به پزشک رفع می‌شود. به هر حال بهترین روش‌هایی که به وسیله آنها پی به وجود اختلالات گفتاری می‌برند شامل موارد زیر است.
آزمون واژگان تصویر Peabody
تست واژگان تصویر Peabody یکی از روش‌های تشخیص اختلالات گفتاری است. این تست در واقع میزان وضوح لغات در حین صحبت کردن فرد را اندازه می‌گیرد. در این روش کلماتی ادا می‌شود و تصاویری به فرد نشان داده می‌شود سپس او باید تصویر مربوط به کلمه را انتخاب کند. این تست برای افراد نابینا و کسانی معلولیت ذهنی دارند مناسب نیست.
آزمون مقیاس ۲ نقاط عطف اولیه زبان
ساخت آزمون فوق توسط جیمز کوپلان که تخصص او مرتبط با اعصاب کودکان است صورت گرفته. با کمک تست مذکور، رشد زبان بچه‌ها به راحتی اندازه گرفته می‌شود. تست فوق خیلی فوری اختلالات گفتاری را مشخص می‌کند.
تست غربالگری تولید دنور ( Denver )
بهترین روش برای ارزیابی ادای کلام در کودکان ۲ تا ۷ سال استفاده از تست غربالگری تولید دنور است. مدت زمان انجام آن فقط ۵ دقیقه است که شامل ارائه تمرین‌های مختلف به کودک برای ارزیابی گفتار او است. استفاده از این آموزی برای تشخیص بسیار متداول است. درباره بهداشت خواب بخوانید.
درمان اختلالات گفتاری
مراحل متفاوتی در درمان هریک از اختلالات گفتاری وجود دارد. متد بهبود این اختلال، گفتار درمانی است. تمریناتی که در هر جلسه، گفتار درمانگر ارائه می‌دهد موجب تقویت عضلات و ماهیچه‌های مرتبط با گفتار می‌شود. همچنین نحوه کنترل تنفس در زمانی که فرد صحبت می‌کند را آموزش می‌دهد. در نهایت با انجام تمرین‌هایی برای تلفظ روان‌تر کلمات، گفتار فرد را بهبود می‌بخشد.
خواندن کتاب و توضیح در مورد عکس‌ها در خانه با کودک تمرین کنید.
درمان خانگی
سعی کنید در کنار تمرین‌هایی که فرد با کمک گفتار درمان انجام می‌دهد در خانه نیز با او تمرین‌هایی را انجام دهید. این کار سرعت درمان را تسریع می‌کند و نتایج رضایت بخشی خواهد داشت. نکات زیر را در خانه با کودک حتما انجام دهید.
ارتباط موثر با فرد داشته باشید و فرصت‌هایی را برای گفتگو با او ایجاد کنید
در این ارتباط صبور باشید و اجازه دهید که او حرف خود را کامل بیان کند. کودک خود را مخاطب قرار دهید و با او در مورد اتفاقات پیرامون صحبت کنید. همچنین خواندن آواز نیز موثر خواهد بود.
برای او کتاب بخوانید
خواندن کتاب و تمرین ترانه نیز تمرین مفید دیگری است که در خانه می‌توانید انجام دهید. عکس‌های کتاب را به او نشان داده و در مورد آنها صحبت کنید. بگذارید داستان دیگری از عکس‌ها تعریف کند.
در انتها می توانید سوالات خود را از دکتر غلامرضا بیاضیان
در انتها می توانید سوالات خود را از دکتر غلامرضا بیاضیان متخصص گوش حلق و بینی و فلوشیب بیماری ها و جراحی خواب در بخش نظرات سایت بپرسید.
