سرطان حنجره چهار درصد از کل سرطان‌ها را تشکیل می‌دهد. حنجره محل تولید صدا است و از گلوت، ساب گلوت (زیر تارهای صوتی)، سوپر گلوت (بالای تارهای صوتی) و تارهای صوتی تشکیل شده است. سرطان حنجره یکی از انواع سرطان گلو می‌باشد و با بدخیم شدن سلول‌های پوشش دهنده حنجره و توده های گردنی ایجاد می‌شود، هر کدام از سلول‌های پوشاننده حنجره می‌تواند سرطانی شوند. با ما تا انتهای مقاله همراه باشید تا بیشتر در مورد سرطان حنجره بدانید.
سرطان حنجره چیست؟
سرطان حنجره نوعی سرطان است که در ناحیه حنجره (گلو) بروز می‌کند. برخی از مهم‌ترین نکات در مورد سرطان حنجره به شرح زیر است:
- علت اصلی آن معمولاً مصرف طولانی مدت دخانیات و الکل است.
- علائم شایع آن شامل گرفتگی صدا، دیسفاژی (مشکل در بلع)، احساس توده در گلو و خونریزی از دهان است.
- تشخیص آن با انجام آزمایش‌های پاتولوژیک و تصویربرداری مانند آندوسکوپی حنجره انجام می‌شود.
- درمان آن بسته به مرحله بیماری و محل تومور می‌تواند شامل جراحی، رادیوتراپی و شیمی‌درمانی باشد.
- پیش‌آگهی بیماری بهبود یافته است و بسته به مرحله آن، نرخ بقای ۵ ساله بین ۳۰ تا ۹۰ درصد است.
روش‌های جلوگیری از سرطان حنجره چیست؟
برای جلوگیری از ابتلا به سرطان حنجره، می‌توان اقدامات پیشگیرانه زیر را انجام داد:
- ترک مصرف دخانیات: مصرف طولانی‌مدت دخانیات اصلی‌ترین عامل خطر ابتلا به سرطان حنجره است. ترک سیگار و قلیان می‌تواند خطر ابتلا را به شدت کاهش دهد.
- محدود کردن مصرف الکل: مصرف بیش از حد الکل نیز یکی دیگر از عوامل خطر ابتلا به این نوع سرطان است. توصیه می‌شود مصرف الکل را به حداقل برسانید.
- پرهیز از قرارگیری در معرض آلودگی: قرارگیری در معرض آلایندگی‌های شیمیایی مانند بنزن و آزبست می‌تواند خطر ابتلا را افزایش دهد.
- مصرف میوه و سبزیجات: مصرف منظم میوه و سبزیجات غنی از ویتامین ها و آنتی اکسیدان‌ها می‌تواند از سرطان حنجره پیشگیری کند.
- انجام معاینات پزشکی منظم: انجام معاینات دوره‌ای گلو و گوش توسط پزشک می‌تواند به تشخیص زودهنگام سرطان کمک کند.
چه نوع معایناتی برای تشخیص زودهنگام سرطان حنجره توصیه می‌شود؟
برای تشخیص زودهنگام سرطان حنجره، انجام معاینات و آزمایشات تشخیصی مناسب توصیه می‌شود. برخی از این روش‌ها به شرح زیر هستند:
- معاینه فیزیکی گلو توسط پزشک: پزشک با معاینه ظاهری ناحیه گلو و حنجره می‌تواند علائم اولیه را شناسایی کند.
- آندوسکوپی حنجره: در این روش، پزشک با استفاده از دوربین انعطاف‌پذیر به داخل حنجره نگاه می‌کند تا تغییرات غیرطبیعی را شناسایی کند.
- بیوپسی: در صورت مشاهده ضایعات مشکوک، پزشک ممکن است نمونه برداری (بیوپسی) از آنها انجام دهد تا وجود سرطان را تأیید کند.
- سی‌تی اسکن یا ام‌آر‌آی: این تکنیک‌های تصویربرداری می‌توانند اندازه و محل دقیق تومور را مشخص کنند.
- آزمایش‌های خونی: برخی آزمایشات خاص می‌توانند به تشخیص زودهنگام سرطان کمک کنند.
پزشک با توجه به علائم بیمار و سابقه پزشکی، ترکیبی از این روش‌ها را برای تشخیص به کار می‌گیرد. انجام معاینات منظم توسط پزشک می‌تواند به شناسایی زودهنگام سرطان کمک کند.
چگونه می‌توانم معاینه فیزیکی گلو خود را انجام دهم؟
برای انجام معاینه فیزیکی گلو در منزل، می‌توانید مراحل زیر را دنبال کنید:
- در جلوی آینه بایستید و دهان را باز کنید تا بتوانید به خوبی قسمت‌های داخلی گلو را ببینید.
- با استفاده از یک چراغ قوه کوچک یا روشن کردن نور محیط، به داخل دهان نگاه کنید و ببینید آیا قسمت‌های گلو و لوزه‌ها طبیعی به نظر می‌رسند.
- با استفاده از یک قاشق کوچک یا چوب، زبان را به آرامی به پایین فشار دهید تا بتوانید قسمت‌های پشت گلو را به خوبی مشاهده کنید.
- به دنبال هرگونه تغییر رنگ، تورم یا ضایعه در قسمت‌های داخلی گلو باشید.
- به طور مداوم و با دقت به تغییرات هر قسمت از گلو توجه کنید.
اگر هر گونه ضایعه یا تغییر غیرطبیعی مشاهده کردید، حتما با پزشک مشورت کنید. انجام این بررسی‌های ساده می‌تواند به تشخیص زودهنگام مشکلات گلو کمک کند.
میزان بروز وشیوع سرطان حنجره
میزان شیوع سرطان حنجره در مردان ۹ برابر بیشتر از خانم‌ها است اما در سال‌های اخیر میزان بروز آن در مردان رو به کاهش بوده است.
بیشتر بخوانید: جراحی توده های گردنی
علائم اولیه سرطان حنجره
- خش دار شدن صدا
- گلودرد مداوم
- حس کردن توده بدون درد در گلو
- احساس درد در هنگام بلع غذا
- اختلال در بلع غذا
- تنفس صدا دار که به آن استریدور نیز گفته می‌شود.
با توجه به اینکه سرطان حنجره می‌تواند سایر اندام‌‌ها را درگیر نماید در مراحل پیشرفته بیماری ممکن است علائمی در ریه‌ها یا استخوان‌ها نیز دیده شود. علائمی که ذکر شد ممکن است در هنگام برخی بیماری‌های ویروسی مانند لارنژیت ایجاد شود بنابراین اگر یک یا چند علامت ذکر شده را داشتید قبل از اینکه دچار اضطراب و نگرانی شوید ابتدا به یک پزشک متخصص مراجعه نمائید.
بیشتر بخوانید: آسیب های گوش
دلایل ایجاد سرطان حنجره
دلایلی که منجر به بروز سرطان حنجره می‌شود در بسیاری از موارد مشخص نیست اما طبق تحقیقات انجام شده مواردی که در ادامه ذکر می‌شود به عنوان عاملی برای افزایش خطر ابتلاء به سرطان حنجره مطرح شده‌اند.
- مصرف سیگار، پیپ، قلیان (مواد شیمیایی خطرناک موجود در این محصولات از دلایل اصلی جهش‌هایی است که منجر به ایجاد سلول‌های سرطانی در جنجره می‌شود.)
- جویدن تنباکو
- نوشیدن الکل به مقدار زیاد
- مجاورت در برخی مواد شیمیایی مانند دود چوب، آزبست رنگ، گرد و خاک
- رفلاکس اسید از معده به سمت مری
- رژیم غذایی نامناسب: عدم مصرف میوه و سبزیجات به میزان لازم، مصرف بیش از حد غذاهای فرآوری شده
- ویروس پاپیلومای انسانی
- برخی بیماری های ژنتیکی مانند کم خونی فانکونی
- سابقه ابتلاء به سرطان حنجره در یکی از اقوام نزدیک
طول عمر بیماران سرطان حنجره
چشم انداز فرد مبتلا به سرطان حنجره به عوامل مختلفی مانند مرحله سرطان، سن و سلامت کلی بیمار بستگی دارد. به طور کلی، اطلاع زود هنگام از ابتلا به سرطان حنجره شانس بهبودی را افزایش می دهد. سرطان پیشرفته که به نواحی دیگر سرایت می کند نرخ بقای ضعیف تری دارد.
اما به طور کلی می توان گفت سرطان پیشرفته حنجره قابل درمان است. اگر سرطان حنجره عود کند، معمولاً در دو یا سه سال اول پس از درمان اتفاق می افتد. پس از پنج سال، خطر بازگشت سرطان بسیار کم است. اما اگر سیگار می‌کشید یا اختلال مصرف الکل دارید و مصرف این مواد را متوقف نمی‌کنید، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان‌های جدید هستید.
تشخیص سرطان حنجره
میزان بقاء پس از تشخیص این بیماری ارتباط مستقیمی با زمان تشخیص آن دارد. حدود ۹۰ درصد افرادی که در مراحل اولیه این بیماری شناسایی می‌شوند تا ۵ سال و بیشتر می‌توانند زنده بمانند بنابراین تشخیص به موقع جهت درمان این بیماری بسیار مهم می‌باشد.
با مشاهده هر کدام از علائم سرطان گلو بهتر است به یک متخصص گوش، حلق و بینی مراجعه نمائید، طی معاینات اولیه اگر پزشک به این بیماری شک نماید ممکن است احتیاج به بیوپسی و تهیه نمونه هایی جهت بررسی بیشتر باشد. در مراحل بعدی انجام سی‌تی اسکن و ام آر آی می‌تواند جهت تشخیص دقیق و پیشرفت بیماری مفید باشد.
بیشتر بخوانید: درمان سرطان گلو
عوامل خطر ابتلا به سرطان حنجره
به طور کلی می توان گفت انواع سرطان ها و به ویژه سرطان حنجره جز بیماری هایی است که دلیل مصرف دخانیات و الکل بیشتر می شود. نوشیدن الکل، به خصوص مقدار زیادی از آن (بیش از یک نوشیدنی در روز) نیز خطر ابتلا را افزایش می دهد. و استفاده از مشروبات الکلی و تنباکو با هم خطر شما را افزایش می دهد.
سایر عوامل خطر سرطان حنجره عبارتند از:
- سن: این بیمار در افرادی که بالای ۵۵ سال سن دارند، بیشتر مشاهده می شود.
- جنسیت: این بیماری در آقایان بیشتر از خانم ها شایع است. و در آنها معمولا تقریباً پنج برابر است. این ممکن است به دلیل مصرف بیشتر سیگار و الکل در آقایان است.
- سابقه سرطان سر و گردن: حدود ۱ نفر از هر ۴ نفر (۲۵%) که سرطان سر و گردن داشته اند، دوباره به آن مبتلا می شوند.
- شغل: افرادی که در معرض مواد رادیو اکتیو و تشعشعات هستند بیشتر در معرض ابتلا به انواع سرطان هستند.
سرطان حنجره چه مراحلی دارد؟
بخشی از تشخیص شامل مرحله بندی سرطان است. تیم مراقبت شما متوجه می شود که بیماری چقدر شدید است. تومور تا چه اندازه رشد کرده است و آیا به سایر بافت های بدن شما حمله کرده است یا خیر.
مراحل سرطان حنجره عبارتند از:
- سرطان اولیه حنجره: در مراحل ۰، ۱ و ۲، تومور کوچک است. سرطان فراتر از حنجره شما گسترش نیافته است.
- سرطان پیشرفته حنجره: در مراحل ۳ و ۴، تومور بزرگتر شده است. تارهای صوتی شما را تحت تأثیر قرار داده یا به غدد لنفاوی یا سایر نواحی بدن شما حمله کرده است.
کلام آخر
سرطان حنجره یکی از بیماری هایی است که زمان تشخیص در درمان آن از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. در صورتی که این سرطان در زمان صحیح تشخیص داده شود، احتمال مرگ و میر کاهش می یابد و بیمار می تواند با کمک سایر روش های درمان نظیر شیمی درمانی، پرتو درمانی و… تا حدود زیادی به زندگی عادی باز گردد و از شر این بیماری کشنده خلاص شود. دکتر غلامرضا بیاضیان یکی از بهترین جراحان گوش، حلق و بینی هستند که تبحر زیادی در زمینه درمان بیماری های گلو و به ویژه سرطان حنجره دارند.
