بیماری لارنگومالاسی، نرم شدن مادرزادی بافت های حنجره (جعبه صوتی) بالای تارهای صوتی است. این شایع ترین علت تنفس پر سر و صدا در دوران نوزادی است. ساختار حنجره سست و نرم بوده که باعث می شود بافت ها روی دهانه راه هوایی بیفتند و تا حدی آن را مسدود کنند. در بیشتر موارد، لارنگومالاسی در نوزادان یک بیماری جدی نیست هرچند که در این بیماری نوزاد تنفس پر سر و صدا دارد، اما می تواند غذا بخورد و رشد کند. برای این نوزادان، لارنگومالاسی در سن ۱۸ تا ۲۰ ماهگی بدون جراحی برطرف می شود. با این حال، درصد کمی از نوزادان مبتلا به لارنگومالاسی با تنفس، غذا خوردن و افزایش وزن مشکل دارند. این علائم نیاز به توجه فوری دارند. درباره خرخر خواب در کودکان بخوانید.
لارنگومالاسی چیست؟
لارنگومالاسی یک ناهنجاری در حنجرهاست که منجر به فروپاشی راه هوایی به سمت داخل می شود. این عارضه منجر می شود که هوا به داخل ریه ها کشیده شود و معمولاً در بدو تولد یا اندکی پس از تولد آشکار می شود. شایع ترین علامت این بیماری تنفس پر سر و صدا است که اغلب زمانی بدتر می شود که نوزاد به پشت باشد یا گریه کند. در موارد شدیدتر، علائم ممکن است شامل مشکل در تنفس با حرکت قفسه سینه به سمت داخل، افزایش وزن، ضعیف ناشی از مشکل در تغذیه، آپنه و سیانوز شود. علت زمینه ای این وضعیت ناشناخته است. بیشتر موارد به صورت پراکنده در افرادی رخ می دهد که سابقه خانوادگی این بیماری را ندارند.
علت بروز بیماری
علت دقیق لارنگومالاسی مشخص نیست. آرامش یا فقدان تون عضلانی در راه هوایی فوقانی ممکن است از عوامل بروز بیماری باشند. این ناهنجاری معمولاً در بدو تولد وجود داشته و یا در ماه اول زندگی ظاهر می شود. رفلاکس معده به مری (ریفلاکس GE) ممکن است در شدت علائم نقش داشته باشد. تنفس پر سر و صدا اغلب زمانی که نوزاد به پشت است یا هنگام گریه بدتر می شود.
علائم و نشانه ها لارنگومالاسی
اگر فرزند شما با لارنگومالاسی متولد شود، علائم ممکن است در بدو تولد وجود داشته باشد و در چند هفته اول زندگی آشکارتر شود. بدتر شدن تنفس پر سر و صدا قبل از بهبود، حدود ۴تا۸ ماهگی، غیرعادی نیست. بیشتر کودکان در ۱۸ تا ۲۰ ماهگی روند بهبودی لارنگومالاسی را طی می کنند. درباره خوابیدن با دهان باز بخوانید.
علائم لارنگومالاسی عبارتند از:
- تنفس پر سر و صدا (استریدور)
- خس خس شنیدنی هنگام تنفس (اغلب زمانی که کودک آشفته است، شیر می خورد، گریه می کند یا به پشت می خوابد، بدتر می شود.)
- صدای بلند
- مشکل در تغذیه
- کند بودن سرعت افزایش وزن
- خفگی هنگام تغذیه
- آپنه (قطع تنفس)
- کشیده شدن گردن و قفسه سینه با هر نفس
- سیانوز (آبی شدن)
- رفلاکس معده به مری
- آسپیراسیون
آزمایش و تشخیص لارنگومالاسی
در مرحله تشخیص، پزشک از شما سوالاتی در مورد مشکلات سلامتی نوزادتان می پرسد و ممکن است آزمایشی به نام نازوفارنگولارنگوسکوپی (NPL) را برای ارزیابی بیشتر وضعیت کودکتان توصیه کند. اطلاعات بیشتر از آترزی گوش را رد مقاله بعدی بخوانید. در طول این آزمایش که در مطب پزشک شما انجام می‌شود، یک دوربین کوچک که شبیه رشته‌ای اسپاگتی با نوری در انتهای آن است، از سوراخ بینی کودک شما عبور کرده و به قسمت پایین گلو که حنجره است، منتقل می‌شود. این کار به پزشک شما اجازه می دهد تا جعبه صدای کودک شما را ببیند.
اگر تشخیص لارنگومالاسی برای کودک داده شود، ممکن است پزشک بخواهد آزمایش‌های تشخیصی دیگری را انجام دهد تا میزان مشکل کودک را ارزیابی کرده و بررسی کند که آیا راه هوایی تحتانی تحت تأثیر قرار گرفته است یا خیر. این آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- اشعه ایکس از گردن
- فلوروسکوپی راه هوایی
- میکرولارنگوسکوپی و برونکوسکوپی (MLB)
- ازوفاگوگاسترودئودنوسکوپی (EGD) و پروب pH
- ارزیابی عملکردی آندوسکوپی بلع (FEES)
درمان لارنگومالاسی
اغلب اوقات، لارنگومالاسی، معمولاً تا اولین سالگرد تولد نوزاد به خودی خود بهبود می یابد. پزشکان معاینات منظمی را برای بررسی تنفس و وزن نوزاد انجام می دهند. از آنجایی که اکثر نوزادان نیز دارند، پزشکان معمولا داروهای ضد رفلاکس تجویز می کنند. نوزادی که مشکلات تنفسی شدید یا رشد ضعیفی دارد ممکن است به جراحی به نام سوپراگلوتوپلاستی (سو-پروه-گلوت-او-پلاس-تی) نیاز داشته باشد. پزشکان این روش را از طریق دهان کودک انجام می دهند تا بافت بالای حنجره را سفت کنند. این کار باعث بهبود تغذیه و تنفس کودک می شود. پس در صورت وجود بیماری لارنگومالاسی نگران نباشید، زیرا در ۹۰ درصد موارد، لارنگومالاسی بدون هیچ درمانی تا زمانی که فرزند شما ۱۸ تا ۲۰ ماهه شود، برطرف می شود. با این حال، اگر لارنگومالاسی شدید باشد، درمان کودک ممکن است به مرحله مصرف دارو و یا جراحی برسد. درباره جراحی توده های گردنی بیشتر بخوانید.
دارو لارنگومالاسی
پزشک ممکن است یک داروی ضد رفلاکس برای مهار رفلاکس معده به مری (GERD) تجویز کند. این مهم است زیرا انقباض مزمن گردن و قفسه سینه ناشی از لارنگومالاسی می تواند رفلاکس را بدتر کند. همچنین، اسید رفلاکس می تواند باعث تورم بالای تارهای صوتی و بدتر شدن تنفس پر سر و صدا شود.
جراحی لارنگومالاسی
اگر شرایط نوزاد حاد باشد، جراحی، تحت عنوان سوپراگلوتوپلاستی، پیشنهاد خواهد شد. علائمی که نیاز به جراحی لارنگومالاسی را تایید می کند، عبارتند از:
- آپنه های تهدید کننده زندگی (قطع تنفس)
- سیانوز قابل توجه
- عدم افزایش وزن با تغذیه
- انقباضات قابل توجه قفسه سینه و گردن
- نیاز به اکسیژن اضافی برای تنفس
- مشکلات قلبی یا ریوی مربوط به ناتوانی کودک در دریافت اکسیژن کافی
درباره وقفه خواب بخوانید.
این نوع جراحی ممکن است به طور کامل تنفس پر سر و صدا را از بین نبرد، اما باید به موارد زیر کمک کند:
- شدت علائم را کاهش دهد.
- آپنه (قطع تنفس) را کاهش دهد.
- نیاز به اکسیژن اضافی را کاهش دهد.
- بلع را بهبود بخشد.
- به افزایش وزن کودک کمک کند.
توانایی بلع کودک باید پس از عمل جراحی مورد ارزیابی مجدد قرار گیرد.
درکل می توان گفت که علائم بیماری در اکثر کودکان به مرور زمان کاملاً از بین می رود و فقط گاهی اوقات، یک کودک بزرگتر با سابقه لارنگومالاسی ممکن است هنگام ورزش، هنگام عفونت ویروسی یا هنگام خواب، تنفس پر سر و صدا داشته باشد. موراد گفته شده معمولا مشکل ساز نبوده و در اثر بروز، خطر جدی فرد را تهدید نمی کند.
در هنگام بروز موارد زیر سریعا به بیمارستان مراجعه کنید:
- اگر بیش از ۱۰ ثانیه تنفس متوقف شد.
- اگر هنگام تنفس پر سر و صدا اطراف لب ها آبی شد.
- هوقتی پس از جابجایی یا بیدار شدن، گردن یا قفسه سینه را می کشد
نکته مهم در مورد لارنگومالاسی
تنفس پر سر و صدا و سایر علائم لارنگومالاسی معمولاً طی چند ماه بدتر می شوند، سپس بعد از ۳ تا ۶ ماه شروع به بهبود می کنند. علائم در اکثر کودکان کاملاً از بین می رود. گاهی اوقات، یک کودک بزرگتر با سابقه لارنگومالاسی ممکن است هنگام ورزش، هنگام عفونت ویروسی یا هنگام خواب، تنفس پر سر و صدا داشته باشد.
آیا می توان از لارنگومالاسی جلوگیری کرد؟
در حالی که نمی توانید از لارنگومالاسی پیشگیری کنید، ممکن است بتوانید از فوریت های پزشکی مرتبط با این بیماری جلوگیری کنید. استراتژی های زیر را در نظر بگیرید:
داشتن تغذیه مناسب، داشتن وزن ایده آل و توجه به علائم و مشکلات تنفس از مواردی است که باید به آن توجه جدی شود. در موارد غیرمعمولی که کودک شما دارای آپنه همراه با لارنگومالاسی است، با پزشک اطفال خود در مورد استفاده از درمان مداوم فشار مثبت راه هوایی یا سایر درمان های خاص برای آپنه صحبت کنید. اگر لارنگومالاسی کودک شما علائمی ایجاد می کند که ممکن است نیاز به درمان داشته باشد، یک متخصص با تجربه در درمان حنجره را پیدا کنید.
مراقبت از کودک در صورت لارنگومالاسی
تا زمانی که حنجره فرزندتان بالغ شود و مشکل از بین برود، باید مراقب هرگونه تغییر در سلامت فرزندتان باشید. در حالی که بسیاری از کودکان با وجود لارنگومالاسی رشد می کنند، برخی دیگر دارای مشکلات زیادی در تنفس و رشد هستند و نیاز به جراحی دارند. در این موارد این عمل اغلب قبل از تولد یک سالگی کودک انجام می شود. آپنه و سیانوز می تواند تهدید کننده زندگی باشد، بنابراین اگر کودک شما دچار مشکل جدی است، حتما با یک متخصص گوش، حلق و بینی، مشاوره داشته باشید. خوشبختانه، بیشتر موارد لارنگومالاسی نیازی به جراحی ندارد و با صبر و مراقبت از کودک درمان می شود. تنفس پر سر و صدا می تواند کمی ناراحت کننده و استرس زا باشد. اما دانستن اینکه مشکل باید خود به خود حل شود ممکن است کار را آسان تر کند.
کلام آخر
لارنگومالاسی وضعیتی است،که به طور معمول در نوزادان اتفاق می افتد. در این بیماری در بالای حنجره غضروف در طول استنشاق به سمت داخل فرو می‌رود و نوزاد دچار تنفس پر سر و صدا می گردد. این بیماری در موارد حاد که به خودی خود درمان نگردد، نیاز به مداخله جراحی دارد.
