پولیپ بینی توده های نرم، بدون درد و غیرسرطانی داخل بینی یا سینوس ها هستند. پولیپ ها ناشی از التهاب مزمن بوده و با آسم، عفونت مکرر، آلرژی، حساسیت به دارو یا برخی اختلالات ایمنی مرتبط هستند. پولیپ های کوچک بینی ممکن است علائمی ایجاد نکنند ولی توده های بزرگتر می‌توانند مجرای بینی را مسدود کرده یا منجر به مشکلات تنفسی، از دست دادن حس بویایی و عفونت های مکرر شوند.
شیوع و علل پولیپ بینی
بیشتر اوقات، پولیپ ها یا در سینوس اتموئیدال یا شاخک های میانی یافت می شوند. شرایط التهابی مزمن می تواند منجر به پولیپ بینی شود.
شرایطی که معمولا منجر به ایجاد پولیپ می شود عبارتند از:
- آسم
- رینوسینوزیت مزمن (CRS)
- آلرژی بینی
- حساسیت به آسپرین
- بیماری تنفسی تشدید شده با آسپرین
- پولیپ بینی در بزرگسالان شایع تر است. حدود ۱ تا ۴ نفر از هر ۱۰۰ بزرگسال دچار این مشکل می شوند.
- کودکان مبتلا به فیبروز کیستیک (CF) نیز مستعد ابتلا به پولیپ بینی هستند. تقریباً ۵۰ درصد از کودکان مبتلا به CF دچار پولیپ بینی می شوند و کودکان بدون CF به ندرت به آنها مبتلا می شوند.
درمان‌های غیرجراحی پولیپ بینی
برداشتن پولیپ بینی با جراحی خط اول درمان نیست. به طور معمول، جراحی تنها زمانی توصیه می شود که سایر درمان ها موثر واقع نشده باشند، یا اگر پولیپ ها باعث انسداد شدید با علائم غیرقابل کنترل شده باشند.
درمان هایی که اغلب قبل از شروع جراحی توصیه می شوند عبارتند از:
- اسپری بینی گلوکوکورتیکوئید ممکن است به کاهش اندازه پولیپ کمک کند. این معمولاً اگر پولیپ ها باعث انسداد نمی شوند استفاده می شود.
- گلوکوکورتیکوئیدهای خوراکی گاهی اوقات می توانند برای کاهش اندازه پولیپ استفاده شوند.
- دوپیکسنت (دوپیلوماب) یک آنتی بادی مونوکلونال است که هر هفته یکبار تزریق می شود.
- می توان از داروهای ضد لوکوترین که اغلب برای درمان آلرژی استفاده می شود، استفاده کرد.
- اگر انسداد بینی وجود نداشته باشد، شستشوی روزانه سینوس با سالین می تواند مفید باشد.
- اگرحساسیت علت زمینه ای پولیپ بینی باشد، می توان از درمان حساسیت زدایی استفاده کرد.
- داروهای ضد احتقان می توانند علائم را تسکین دهند، اما پولیپ بینی را کوچک نمی کنند.
دلایل جراحی پولیپ بینی
اگر پولیپ بینی با علائمی دارید که به درمان های دیگر پاسخ نداده اند، ممکن است جراحی پولیپ بینی برای برداشتن پولیپ در نظر گرفته شود.
قبل از جراحی، یک توموگرافی کامپیوتری (CT) اسکن سر شما معمولا برای تعیین وسعت و محل پولیپ ها در مجرای بینی و حفره های سینوس انجام می شود.
اگر علائمی ندارید یا اگر داروها می توانند علائم شما را کنترل کنند، نباید جراحی انجام شود.
موارد منع این نوع جراحی عبارتند از:
- بیماری قلبی
- بیماری تنفسی
- دیابت کنترل نشده
- آسم ضعیف کنترل شده
- اختلالات خونریزی
علائم پولیپ بینی
پولیپ بینی با رینوسینوزیت مزمن همراه است به عبارتی التهاب و تورم مجرای بینی و سینوس ها که بیش از ۱۲ هفته طول می کشد. با این حال، امکان دارد سینوزیت مزمن بدون پولیپ رخ دهد.
پولیپها به خودی خود نرم هستند، بنابراین اگر کوچک باشند، ممکن است از ابتلا به آنها آگاهی نداشته باشید. توده های متعدد یا یک پولیپ بزرگ ممکن است مجاری بینی و سینوس های شما را مسدود کنند.
علائم و نشانه های رایج سینوزیت مزمن همراه با پولیپ بینی
- آبریزش بینی
- گرفتگی مداوم
- آبریزش (یا ریزش اخلاط) از عقب بینی و سینوس ها
- کاهش یا عدم وجود حس بویایی
- از دست دادن حس چشایی
- درد در صورت یا سردرد
- درد در دندان های بالایی
- احساس فشار روی پیشانی و صورت
- خروپف
- خونریزی های مکرر بینی
روش جراحی پولیپ بینی
در جراحی پولیپ بینی، پولیپ ها را از مجرای بینی و سینوس شما خارج می کنند. جراحی پولیپ بینی برای هر شخص بستگی به محل قرارگیری پولیپ ها دارد. برای پولیپ های بزرگتر که در جلوی بینی شما قرار دارند، پزشک ممکن است بتواند آنها را در مطب خارج کند. پزشک شما ممکن است پولیپ ها را با استفاده از ابزارهای کوچک بردارد. به این فرآیند پولیپکتومی داخل بینی می گویند.
ولی در اغلب موارد برای پولیپ هایی که اندازه بسیار کوچک و در عمق حفره بینی شما قرار دارند، ممکن است نیاز به پولیپکتومی بینی در اتاق عمل با بیهوشی داشته باشید.
برای این جراحی کم تهاجمی، پزشک از یک آندوسکوپ استفاده می کند که یک لوله کوچک با نور و دوربین در انتهای آن است. با آندوسکوپ، پزشک شما پولیپ ها را شناسایی کرده، سپس با استفاده از ابزارهای کوچک آنها را برمی دارد. در این عمل جراحی برشی روی پوست نداریم و تغییری در شکل ظاهری بینی شما ایجاد نخواهد شد.
مدت زمان جراحی پولیپ بینی چقدر طول می کشد؟
خود جراحی پولیپ بینی معمولاً چند ساعت طول می کشد البته به وسعت پولیپها بستگی دارد. اگر تحت بیهوشی عمومی قرار بگیرید، ممکن است یک روز را در بهبودی پس از جراحی بگذرانید. در بیشتر موارد، شما می توانید در همان روز عمل جراحی به خانه بروید. برخی از افراد ممکن است نیاز داشته باشند یک شب در بیمارستان بستری شوند.
چه کسانی پولیپ بینی می گیرند؟
این عارضه می تواند در غشاهای مخاطی پوشاننده بینی یا سینوس ها تشکیل شود و منجر به تغییر شکل این نواحی می شود. این عارضه منجر به التهاب این بخش و مشکلات تنفسی می گردد. التهاب ها شامل تورم، قرمزی و تجمع مایع است.
محققان معتقدند که آلرژی ها و عفونت ها باعث التهاب می شوند. آنها فکر می کنند که چون بافت های گرفته شده از پولیپ بینی را مطالعه کرده اند. بخشی که دچار التهاب شده است دارای مقدار زیادی ائوزینوفیل های اضافی، گلبول های سفید است و این امر منجر به ایجاد ورم و تشکیل پولیپ ها می گردد.
پولیپ بینی معمولا با برخی از علل التهاب در بینی مرتبط هستند، این موارد شامل بیماری هایی نظیر:
- آسم
- تب یونجه یا سایر آلرژی ها
- رینوسینوزیت مزمن (CRS).
- فیبروز سیستیک
- عفونت های سینوسی یا سایر عفونت ها
آیا پولیپ بینی می تواند هر دو سمت بینی را درگیر کند؟
این عارضه فقط مختص یک سمت بینی نمی باشد و می تواند در هر دو سمت تشکیل شود. رشد پولیپ ها تنها در یک طرف ممکن است در واقع چیز دیگری باشد، مانند یک تومور سرطانی.
این عارضه چگونه تشخیص داده می شود؟
اگر علائم پولیپ بینی دارید، با یک جراح بینی صحبت کنید. برای تشخیص، ممکن است روش های زیر در نظر گرفته شود.
- پزشک متخصص احتمالا در مورد سابقه بیماری به خصوص آلرژی، عفونت و آسم سوال می نماید.
- پزشک متخص از شما در مورد علائم و مدت زمانی که بیماری های مختلف را داشته اید سوال کند.
- پزشک متخصص با آندوسکوپ بینی (لوله نازک و انعطاف پذیر با دوربین کوچک و نور) به داخل بینی شما نگاه کند.
- پزشک متخصص برای گرفتن عکس های دقیق از داخل سینوس ها، سی تی اسکن را تجویز می نماید.
چگونه از پولیپ بینی جلوگیری کنم؟
همه نمی توانند از این عارضه جلوگیری کنند. با این حال، چند راه وجود دارد که ممکن است بتوانید از ایجاد این عارضه جلوگیری نمایید. این روش ها شامل:
- ضروری است که با پزشک مشاوره داشته باشید و مواردی که تجویز می نمایند را مو به مو اجرا نمایید.
- ضروری است که از مواردی که منجر به حساس شدن مخاط بینی می شود دوری نمایید.
- بهداشت را خوب رعایت کنید.
- از یک دستگاه بخور مرطوب کننده در خانه خود استفاده کنید تا راه های تنفسی خود را مرطوب کنید.
- برای از میان بردن آلرژن ها یا سایر محرک هایی که ممکن است باعث ایجاد پولیپ بینی شوند، از شوینده یا اسپری بینی نمکی استفاده کنید.
در مورد پولیپ بینی چه سوالاتی باید از پزشک خود بپرسم؟
ضروری است که در هنگام مراجعه به متخصص گوش، حلق و بینی خود بپرسید:
- چگونه می توان از بروز علائم پولیپ بینی جلوگیری کرد؟
- آیا به دارو یا جراحی نیاز دارم یا هر دو؟
- اقدامات پس از جراحی؟
- آیا باید به متخصص مراجعه کنم؟
- آیا برای هر علائمی باید به اورژانس مراجعه کنم؟
وقتی این عارضه در بینی یا سینوس ها رشد می کنند، می توانند علائم آزاردهنده ای ایجاد کنند و منجر به عفونت شوند. با ارائه متخصص گوش، حلق و بینی خود در مورد داروها و جراحی های کوتاه مدت صحبت کنید. این درمان ها می توانند این عارضه را کوچک کرده و علائم را تسکین دهند.
انسداد بینی چگونه درمان می شود؟
همه بیماران پولیپ بینی را نمی توان درمان کرد، اما چندین روش درمانی می تواند به بیمار کمک کند:
- اسپری های استروئیدی برای کنترل رشد پولیپ و کاهش علائم این عارضه.
- استروئیدهای خوراکی (قرص هایی که می بلعید).
- تزریق زیر پوست برای رساندن دارویی به نام دوپیلوماب برای درمان التهاب و جلوگیری و درمان پولیپ بینی
- انجام جراحی سرپایی با استفاده از آندوسکوپ برای برداشتن پولیپ در زمانی که سایر درمان‌ها جواب نمی‌دهند.
- متخصص گوش، حلق و بینی همچنین ممکن است در صورت ابتلا به عفونت آنتی بیوتیک هایی را تجویز کند.
اقدامات قبل از جراحی پولیپ بینی
برداشتن پولیپ بینی یک روش سرپایی است. این بدان معناست که شما در روز جراحی به خانه خواهید رفت.
سی تی اسکن قبل از عمل به جراح اطلاع می دهد که آیا پولیپ شما فقط در مجرای بینی جدا شده است یا اینکه در هر یک از حفره های سینوسی خود پولیپ دارید. این برای برنامه ریزی جراحی مهم خواهد بود.
قبل از جراحی، احتمالاً موارد زیر به شما آموزش داده خواهد شد:
- بعد از نیمه شب قبل از جراحی چیزی نخورید و ننوشید.
- ممکن است از شما خواسته شود که مصرف داروهای رقیق کننده خون را متوقف کنید.
جراحی پولیپ بینی
پولیپ بینی می تواند هر کسی را درگیر کند، اما در بزرگسالان شایع تر است. داروها می توانند پولیپها را کوچک یا از میان ببرند، اما اغلب اوقات برای برداشتن آنها به جراحی نیاز است. حتی پس از درمان موفقیت آمیز، امکان دارد پولیپ برگردد، بنابراین مراجعات منظم بعد از جراحی و استفاده مداوم از داروها برای کنترل دوره ای ضروری است.
روند جراحی پولیپ بینی
جراحی در یک بیمارستان یا یک کلینیک بصورت سرپایی انجام می شود. ممکن است قبل از انجام عمل توسط یک متخصص بیهوشی برای جراحی کنترل شوید تا منعی برای بیهوشی نداشته باشید. جراحی پولیپکتومی بینی به طور کامل از طریق بینی شما انجام می شود.
بر خلاف سایر انواع جراحی، هیچ برشی برای دسترسی به پولیپ ایجاد نمی شود. برای انجام ﭘﻮﻟﯿﭙﮑﺘﻮﻣﯽ آﻧﺪوﺳﮑﻮﭘﯿﮏ بینی، جراح یک لوله نازک با یک دوربین کوچک را به داخل حفره بینی شما وارد می کند. این کار به جراح کمک می‌کند تا پولیپها را واضح‌تر ببیند، به‌خصوص زمانی که زائده‌ها در عمق حفره‌های بینی قرار دارند. جراحی بینی ترمیمی را در این مقاله بخوانید.
هنگامی که جراح پولیپ ها را پیدا کرد، آنها را با ابزارهای مخصوص جراحی برمی دارد. در انتهای عمل ممکن است تامپون یا مش داخل بینی جهت کنترل خونریزی قرار داده شود که در عرض ۳ تا ۵ روز برداشته می شود.
روند بهبودی و نقاهت
میزان عوارض جراحی پولیپ بینی مشابه جراحی اندوسکوپی سینوس است. ممکن است تا چند هفته متوجه خونریزی خفیف در بینی خود شوید. جراح ممکن است ویزیت بعدی را حدود یک هفته پس از جراحی ترتیب دهد تا نحوه بهبود مجرای بینی شما را بررسی کند. همچنین ممکن است استنت های استروئیدی را در حفره بینی شما قرار دهند.
این استنت ها برای توقف التهاب و کند کردن یا جلوگیری از رشد پولیپ های جدید قرار می گیرند، که پزشک آنها را در ویزیت های بعدی حذف می کند. احتمالاً ظرف چند روز احساس بهتری خواهید داشت.
در صورت امکان، بهتراست تا ۱ هفته از محل کار خود را مرخصی بگیرید تا بهبودی کامل پیدا کنید. پس از جراحی پولیپ بینی، پزشک احتمالاً استفاده از شستشوی با سالین را چندین بار در روز توصیه می کند. آنها همچنین ممکن است موارد ذیل را نیز تجویز کنند:
- استروئیدهای سیستمیک
- استروئیدهای موضعی
- آنتی بیوتیک ها
- پمادهای موضعی
عوارض نادر جراحی پولیپ بینی عبارتند از:
- آسیب به مجرای اشکی
- آسیب به عصب بینایی
- آسیب به قاعده جمجمه
- عوارض جانبی ناشی از بیهوشی عمومی
آیا پولیپ می تواند عود کند؟
گاهی اوقات زمانی که قطره یا اسپری استروئیدی علائم را کاهش نمی دهد، جراحی می تواند این عارضه را درمان کند. ولی متوجه باشید که جراحی فقط پولیپ ها را بر می دارد و عامل زمینه ای که در اکثر موارد آلرژی است باقی می ماند. متأسفانه، عود پولیپ ها با وجود جراحی بسیار رایج است.
یک مطالعه کوچک ۱۲ ساله روی افرادی که تحت عمل جراحی قرار گرفتند، نشان داد که تقریباً ۸۰ درصد آنها دچار رشد مکرر شده اند. با وجود عود زیاد، افرادی که تحت عمل جراحی قرار گرفتند، گفتند که کاهش قابل توجهی از علائم و بهبود کیفیت زندگی را تجربه کردند.
پیش بینی زمان بازگشت ممکن نیست و در افراد مختلف متفاوت است. ویزیت های دوره ای و استفاده منظم از اسپری استروییدی می تواند امکان عود پولیپ را کاهش دهد. اگر دوباره علائم را تجربه کردید باید فوراً به پزشک مراجعه کنید. متخصصین می توانند به شما کمک کنند تا تصمیم بگیرید که آیا بهتر است جراحی مجدد انجام دهید و یا پولیپ بینی را با دارو درمان کنید.
عوارض جراحی پولیپ بینی
از آنجایی که مجرای بینی و حفره های سینوس شما در نزدیکی بسیاری از ساختارهای آناتومیکی قرار دارند، ممکن است چندین عارضه جراحی بالقوه رخ دهد. بسیاری از این عوارض شایع نیستند.
عوارض شایع عبارتند از:
- خون ریزی
- عفونت موضعی
- موکوسل (کیست مخاطی)
این عوارض به طور کلی می توانند به طور موثر و بدون عواقب پایدار درمان شوند.
- بعد از جراحی می توانید خونریزی جزئی و محدودی در خانه داشته باشید و معمولاً به سرعت برطرف می شود. خونریزی کنترل نشده یک اورژانس پزشکی است. اگر خونریزی شدید یا خونریزی که متوقف نمی شود، باید به دنبال مراقبت های اورژانسی باشید. عوارض شدیدی که ممکن است رخ دهد شامل تنگی چشم، مجرای نازو فرونتال و مشکلات اربیت است. برای هر گونه سردرد شدید یا مشکلات بینایی باید فوراً تحت مراقبت های پزشکی قرار بگیرید.
- مشکلات بینایی ممکن است به این دلیل رخ دهد که مجاری بینی و حفره های سینوسی در مجاورت ساختار چشم قرار دارند.
- سردردهای شدید می تواند نشانه نشت مایع مغزی نخاعی باشد. این غیر معمول است، اما اگر صفحه کریبریفرم در همان ارتفاع حفره بینی ترک خورده باشد، ممکن است رخ دهد. این نشت به طور کلی یک نشت آرام مایع شفاف است و همیشه باعث سردرد نمی شود.
هزینه درمان پولیپ بینی
هزینه درمان بسته به شدت آن، محل شکل گیری، متد مورد استفاده، طول مدت درمان، نیاز یا عدم نیاز به جراحی، نیاز به انجام جراحی با سایر جراحی ها و تخصص پزشک متفاوت می باشد. برای اطلاع باید مورد معاینه دقیق قرار بگیرید.
کلام آخر
پولیپ بینی یکی از عارضه های شایع میان افراد می باشد که منجر به دشواری در تنفس می گردد. این بیماری در صورت مداخله صحیح به راحتی قابل درمان می باشد.
